Kopalnia Soli w Wieliczce – nasze narodowe dziedzictwo znów zagrożone!

Ta sprawa dotyczy wszystkich Polaków zatroskanych o nasze dziedzictwo. Prawdopodobnie szerokim echem niosłaby się informacja, że Gniezno, Oświęcim czy Łazienki Królewskie w Warszawie są zagrożone przez deweloperów i/lub konsorcja budowlane, przy niefrasobliwości, a nawet aprobacie urzędniczej. Dlatego dziś nasza uwaga powinna się skupić na zagrożonej unicestwieniem Kopalni Soli w Wieliczce w wyniku budowy i późniejszej eksploatacji drogi S7 Kraków – Myślenice. Narażone są niezwykle delikatne ekosystemy przyrodnicze jak Rezerwat przyrody Groty Kryształowe objęty ochroną prawną do którego nawet turyści nie mają wstępu. Kopalnia jest wpisana do światowego dziedzictwa UNESCO. Bliska zniszczeniu była już w 1992 r. z powodu katastrofy poprzeczni Mina. 

Jak podano na oficjalnej stronie Kopalni Soli Wieliczka: “W jaskiniach występują kryształy halitu, najczystszej na świecie soli kamiennej. […] Miejsce to jest niezwykle cennym zabytkiem przyrodniczym, ponieważ nigdzie na świecie nie odkryto podobnych grot w mioceńskich warstwach geologicznych. Groty Kryształowe stanowią niezwykłe dziedzictwo przyrodnicze, które objęto ochroną w roku 2000, tworząc pierwszy w Polsce podziemny rezerwat przyrody nieożywionej.” Jak zauważa Burmistrz Wieliczki powołując się na dokument wysłany przez Narodowy Instytut Dziedzictwa do GDDKIA w “Streszczeniu Studium Korytarzowego dla […] S7 Kraków – Myślenice” planiści nie uwzględnili w swoich analizach istnienia Kopalni oraz wspomnianego Rezerwatu przyrody Groty Kryształowe. W Studium pada natomiast informacja o Lesie Krzyszkowickim oraz o możliwych “kolizjach z ciekami wodnymi” takimi jak rzeka Wilga oraz Głównym Zbiorniku Wód Podziemnych 451 Subzbiornik Bogucice. O istnieniu i konsekwencji budowy drogi S7 dla Kopalni wraz z jej rozległym systemem korytarzy, o który dba spółka Skarbu Państwa Kopalnia Soli Wieliczka S.A. nie ma w studium słowa.

Perła narodowego i światowego dziedzictwa zagrożona

Tymczasem jak podano w serwisie korporacyjnym kopalniawieliczka.eu już teraz koszty związane z utrzymaniem i ochroną Kopalni muszą być dofinansowane z pieniędzy podatników: “Prewencja i ograniczanie zagrożeń, wynikających z ponad 700-letniej eksploatacji złoża i wydrążenia pod ziemią ponad 9 mln m³ pustek, są ważnym aspektem działań. W podziemnej Wieliczce górnicy szczególną uwagę przywiązują do ochrony przed wodą i deformacjami w obrębie złoża oraz na powierzchni.  Zabytkowy charakter wyrobisk, znaczna objętość wydrążonych na przestrzeni wieków pustek, plastyczność górotworu i wiele innych czynników sprawiają, że ochrona tak dużej i zabytkowej kopalni, jak Wieliczka, to proces wieloletni oraz kosztowny.  W finansowaniu prac kopalnię wspiera Skarb Państwa.” 

Historia tak, jak i ludzkie błędy lubi się powtarzać?

Na stronie protests7.pl przytoczono historię “katastrofalnego wycieku w kopalni w wyniku nieprawidłowej przebudowy poprzeczni Mina. Pulsacyjne napływy słodkiej wody wraz ze skałami do kopalni nastąpiły w wyniku naruszenia granic złoża.” Wyciek zagroził nie tylko wspomnianemu rezerwatowi, ale również: “zabytkowej części kopalni, jak i samemu miastu. Nie rozpoznano dostatecznie, że przebudowa poprzeczni była prowadzona w otulinie iłowo-gipsowej złoża” (Żródło: J. Przybyło, Geologiczne i historyczne przyczyny awarii wodnej w poprzeczni Mina w Kopalni Soli „Wieliczka”, Przegląd Solny 2017, Nr 13, s-5-14).

Czy urzędniczy zostali celowo wprowadzeni w błąd lub zostali niedoinformowani? 

Nasuwają się pytania dotyczące przyjęcia przez Radę Miasta Krakowa z końcem kwietnia 2022 r. Rezolucji skierowanej do GDDKIA w sprawie odstąpienia od dalszych prac nad korytarzami drogi ekspresowej S7 Kraków-Myślenice i opowiedzenia się za dalszymi konsultacjami w sprawie korytarza 6, który ma przebiegać przez Wieliczkę.

1. Czy Radni Miasta Krakowa celowo nie mieli dostępu do pełnej informacji w wyżej wspomnianej sprawie?
2. Czy też może mieli informacje (na co wskazuje pismo Burmistrza Wieliczki), ale nie wzięli ich pod uwagę w procedowaniu.
3. Czy istnieją konflikty interesów np. dot. korzyści z ruchu turystycznego, na którym stratny mógłby być budżet Miasta Krakowa, dlatego postanowiono zablokować rozwój turystyki w wyniku wieloletnich prac?
4. Czy decydujący był klucz polityczny, jak w wielu innych znanych nam przypadkach, gdzie głos decydujący mają nie eksperci, lecz politycy (jak było w przypadku Stadniny Koni w Janowie Podlaskim,  patrz tekst: Witolda Ziomka “Kiedyś duma, dzisiaj wstyd? Byliśmy w Janowie Podlaskim” Money.pl)
5. Jaką decyzję podejmie GDDKIA w tej sprawie, skoro jej własny dokument nie zawiera wielu kluczowych informacji i dopiero niezależni eksperci, jak z PAN czy NID muszą te niedopowiedzenia prostować?
6. Czy w tej sprawie wygrają naciski polityczne, lokalne interesy potencjalnych beneficjentów z innych gmin, którzy skorzystają na rezolucji Miasta Krakowa, czy może grupy lobbystyczne, które naciskają, aby zarobić o blisko 1,4 mld zł więcej (taka jest różnica między budżetem przewidzianym na wariant 1 przez Swoszowice/Mogilany a wariantem 6-tym przez Wieliczkę).
7. Dlaczego dotąd właściwie nie nagłośniono tej sprawy na szeroką skalę? Nie znaleźliśmy na oficjalnych stronach internetowych żadnej wzmianki odnośnie ww. zagrożenia dla Kopalni. Wydaje się, że na chwilę obecną o tak ważną sprawę nie dba ani Zarząd Kopalni Soli “Wieliczka” S.A, ani też Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka. Skąd ta zwłoka?

Uważamy, że bez ogólnopolskiego sprzeciwu czeka nas katastrofa organizacyjna, decyzyjna i być może również infrastrukturalna w Wieliczce. Dlatego Redakcja NaszeRegionalne.com postanowiła zainicjować kampanię informacyjną mającą na celu ochronę dziedzictwa narodowego i światowego jakim jest Kopalnia. 

Mówimy NIE, czasowej lub trwałej dewastacji Kopalni Soli w Wieliczce oraz zniszczeniu Rezerwatu Przyrody Groty Kryształowe.

Autor:
Klaudiusz Wiśniewski
Red. Nacz. NaszeRegionalne.com

Źródła:

1. https://www.kopalniawieliczka.eu/nasza-odpowiedzialnosc/#ochrona-srodowiska
2. https://protests7.pl/katastrofa-poprzeczni-mina-przestroga-dla-budowniczych
3. https://protests7.pl/rezerwat-przyrody-groty-krysztalowe-na-kolizji-z-korytarzem-6
4. https://www.kopalnia.pl/turysta-indywidualny/o-kopalni/ukryte-przed-oczami-groty-krysztalowe
5. https://inzynieria.com/uploaded/articles/2022027_streszczenie_SK_S7_Krak%C3%B3w-My%C5%9Blenice_fda658df60.pdf
6. Fotografie: https://muzeum.wieliczka.pl / https://www.kopalnia.pl / https://protests7.pl
7. geoserwis.gdos.gov.pl